Verpleging in de reclame
Je kunt het je bijna niet meer voorstellen maar tot ver in de jaren ’70 waren verpleegkundigen een uitgelezen beroepsgroep om bepaalde producten aan de man te brengen. Te gebruiken voor reclame dus. Vooral een zuster in wit uniform met dito sluier deed het goed in de reclames. Interessant is trouwens de vraag of mannelijke verplegers ook in reclames mochten optreden. Wie zoekt het uit?
Een van de eerste reclame afbeeldingen met verpleegsters in het middelpunt is de bekende cacao reclame van Droste. Mateloos populair, tot op de dag van vandaag. Cacaopoeder van Droste, een luxe product, moest aan de man gebracht worden. Dus bedacht de fabrikant dat cacao gezond was voor lijf en leden. Hele serviezen, chocolademelk kannen, bekers en dienbladen kwamen in omloop. En wie konden zo’n product nu beter propageren dan verpleegsters uit die tijd! Op de vroegste blikjes cacaopoeder uit ca. 1908 stond de ‘verpleegster’ afgebeeld met een Rode Kruis band om haar arm. Gezondheid gekoppeld aan hulpvaardigheid dus. Maar dat was tegen het zere been van het Nederlandse Rode Kruis. Deze machtige, door het koningshuis gesteunde organisatie had het alleenrecht op het logo en tekende onmiddellijk protest aan. En met succes. De verpleegster op het cacaoblikje zou na 1908 nooit meer met de Rode Kruis afgebeeld worden.
Tip: mocht je ooit ergens een Droste blikje met een zuster mét Rode Kruis armband tegenkomen, koop het dan direct, want het is inmiddels een kostbaar collectors item.
Met een pepermuntje onder de dekens
Behalve Droste maakte ook de fabrikant van King pepermunt graag gebruik van verpleegkundigen. Twee zusters die elkaar tijdens het werk op een pepermuntje trakteren om er daarna weer flink tegenaan te kunnen. Kopen dus die lekkernijen, was de boodschap. En wat te denken van de firma Mepal? Het onbreekbare Mepal serviesgoed was ideaal in de ziekenhuiskeuken. Een advertentie met een zuster met een stapel borden die uit haar handen glipt met daarboven de tekst ‘Onbreekbaar!’ stond in elk ziekenhuistijdschrift. ‘Mooi als porselein en 30x duurzamer’, schreeuwt de reclame.
Ook leuk is de reclame van AaBe dekens op de hoofdfoto. Twee verpleegkundigen maken het ziekenhuisbed op met een fris gestreken wit laken en een wollen deken met strepen. Elk ziekenhuis gebruikte ze. De dekens waren van zuiver scheerwol en dus lekker warm, zeker voor reumapatiënten. De reclame beweert zelfs dat de deken reumatiek kon voorkomen. Ondenkbaar nu. Terwijl de beide zusters het bed opmaken laat de een het merk van AaBe aan de ander zien met de woorden ‘Zie, als je dat maar hebt..!’. De reclamestunt heeft goed gewerkt want sinds kort zijn de AaBe dekens weer volop te koop, nu zonder strepen maar in vrolijke kleurtjes.
Allesbehalve gezond
Ook bekend is de Pleegzuster bloedwijn, een versterkende drank gebaseerd op rode wijn met ijzerverbindingen. Deze wijn beweerde een heilzame werking te hebben en was in de jaren ’70 heel populair. Vreemd is de relatie met het begrip pleegzuster. Die term is immers na 1920 vervangen door de term ‘verpleegster’. Op de meeste etiketten van Pleegzuster bloedwijn staat een religieuze zuster afgebeeld en geen lekenverpleegster. Mogelijk is er een relatie met kloosters, kruiden en gezondheid gelegd. Sinds 1998 mag Pleegzuster bloedwijn niet meer als medicijn worden gepropageerd omdat er alcohol in zit.
En dan was er nog de reclame voor sigarettenmerken, ook ondenkbaar inmiddels! Nurse Bonnie paft er op de foto lustig op los. De ongetwijfeld Amerikaanse reclame voor het merk Red Apple beweert zelfs dat “An Apple a day keeps the Doctor away!”. Red Apple verkoopt tegenwoordig allerlei smaakjes voor ongezonde vapes. Het is maar dat je het weet.
Een nieuwe Netflix serie?
gezondheid, haalden reclamemakers de verpleging, en nog liever de verpleegkundige zelf, van stal. Je hoeft maar een medisch of verpleegkundig tijdschrift open te slaan uit de jaren ’50 of een stralende verpleegster lacht je toe met een of ander product. Dat is tegenwoordig wel anders. Nog steeds worden veel producten gekoppeld aan gezondheid en hygiëne, maar een link met verpleegkundigen mag niet meer gelegd worden. Dat zou inmiddels massaal protest uitlokken. Hoe wordt het verpleegkundig beroep dan eigenlijk op prime time onder de aandacht gebracht? TV Series als Malaika en Charlie leken veelbelovend, maar trokken nauwelijks kijkers en verdwenen al snel van de buis. Misschien moeten we de geschiedenis van de verpleging maar eens in beeld brengen en daar een kijkcijfercanon van maken. Wat dat betreft kunnen we een voorbeeld nemen aan hoe de Britten dat doen. Het succes van ‘Call the Midwife’ bijvoorbeeld. In deze nog steeds lopen serie, gebaseerd op de memoires van Jennifer Worth, krijgt de kijker een indringend kijkje in het werk van verloskundigen in een achterstandswijk jaren ’50. De serie sleept de ene na de andere Award in de wacht.
Een nog indrukwekkender BBC serie is ‘ Casualty 1900s’. Hierin draait het om de vroege verpleging in het London Hospital. Dat de serie zo boeit, komt ongetwijfeld doordat hij van begin tot eind op authentieke bronnen is gebaseerd. Een fanclub, met de Amerikanen aan het hoofd, pleit inmiddels voor een vervolg. Een geweldige reclame voor wijze waarop verpleegkundigen zich in de meest bizarre omstandigheden staande weten te houden. Is het niet eens hoog tijd dat we ook in Nederland een serieuze (Netflix?)serie over de Nederlandse verpleging maken, gebaseerd op primaire bronnen?
Een effectievere reclame kan ik me niet voorstellen!