Corrie Baas, de 13de dappere dame

Cornelia (Corrie) Baas is geboren in in Zuilen in 1944, dus tijdens de Tweede Wereldoorlog. Ze wist op 18-jarige leeftijd dat ze dokter wilde worden. Haar moeder zag dat niet zitten en er volgde een paar fikse ruzies. Corrie besloot haar eigen weg te gaan en volgde een aantal vakopleidingen op het gebied van radiologie.

Van 1970-1974 volgde ze de verpleegkundige opleiding aan de Engelberts Stichting te Rotterdam. Zou ze in die opleidingstijd in de hal van dat gebouw het kastje hebben zien hangen met daarin de Florence Nightingale Medaille van zuster Engelberts? In 1974 behaalde ze het diploma van verpleegkundige-A. Haar diploma had nummer 123790. Hierna volgde Corrie nog enkele specialisaties op het gebied van IC-, brandwonden- en oncologieverpleging, met als afronding een management opleiding. Daarna begon haar internationale carrière. Twintig jaar lang reisde ze als verpleegkundige van de ene brandhaard naar de andere. Een indrukwekkende carrière.

 De 13de draagster van de Florence Nightingale Medaille

Het is 4 februari 1994, een sombere, koude dag. Maar wel een dag met een gouden randje. Dat kwam door de uitreiking van de Florence Nightingale Medaille aan verpleegkundige Cornelia (Corrie) Baas (1944-2002). Deze medaille, een initiatief van het Internationale Rode Kruis, wordt sinds 1912 toegekend aan een verpleegkundige, verzorgende of helpende. Belangrijk is dat deze persoon gerelateerd is aan het Rode Kruis en zich in een oorlogssituatie of tijdens rampen heeft onderscheiden door dapper gedrag. Corrie Baas, de 13^de Nederlandse winnares van de Florence Nightingale Medaille, voldeed in alle opzichten aan de doelstellingen van de medaille. Op 12 mei 1993, Internationale Dag van de Verpleging, maakte het Internationale Rode Kruis bekend dat ze de medaille zou ontvangen. Omdat ze in het buitenland verbleef, vond de echte uitreiking bijna 9 maanden laten plaats. Zie voor alle 15 draagsters: https://bureauwiegman.nl/15-draagsters-florence-nightingale-medaille/

Van Saoedi-Arabië naar Irak

Het is bijna onmogelijk om te laten zien op welke terreinen Corrie Baas zich allemaal ingezet heeft voor de medemens. Daarom een samenvatting:

1983-1984: Assistent headnurse in Saoedi-Arabië. Hier zette ze een brandwondenafdeling op en trainde ze stafleden in de brandwondenverpleging.

1984-1985: Nursing Supervisor in Egypte. In Cairo zette ze een intensive-care afdeling op en trainde ze lokale stafleden. In Egypte wordt de verpleging als een minderwaardig beroep gezien en daarom werkte ze mee op de afdeling om het belang van de verpleging te benadrukken.

1986-1987: Headnurse intensive care in Saoedi-Arabië. Ook hier verzorgde ze training en scholing aan de lokale stafleden door mee te werken op de afdeling.

1988-1989: Uitgezonden als ‘Nurse in Charge’ naar Israël tijdens de Intifada. Ze gaf hier leiding aan collega’s op de intensive-care en wisselde kennis en ervaring uit met de artsen en verpleegkundigen.

1990-1991: Emergency Nurse in Irak tijdens de Golfoorlog, waar ze tevens gegijzeld wordt en als laatste vrijgelaten. Over deze periode schrijft Corrie in haar cv: “Weinig kunnen doen in verband met mijn gijzeling en het uitbreken van de Golfoorlog”.

Medische missie in Afghanistan (1991-1992)

Begin jaren ’90 wordt Corrie Baas uitgezonden naar Kabul in Afghanistan. Hier krijgt ze van maart tot oktober 1991 de leiding heeft over een veldhospitaal voor oorlogsslachtoffers van het dan heersende conflict. Als verpleegkundige is ze verantwoordelijk voor de triage op de Eerste Hulpafdeling van het Rode Kruisziekenhuis te Kabul. De omstandigheden zijn zo dreigend dat het Rode Kruis zijn medewerkers aan het einde van 1991 tijdelijk terugtrekt. Toch gaat Corrie begin 1992 weer terug. Het is voor deze medische missie in Afghanistan dat zuster Baas op 4 februari 1994 uit handen van Hare Koninklijke Hoogheid Prinses Margriet de beroemde Florence Nightingale Medaille opgespeld krijgt, de Nobelprijs voor verpleegkundigen, zoals onze Belgische collega’s de medaille noemen.

Altijd klaar voor vertrek

Tussen 1992 en 2001 werd Corrie Baas nog tien keer uitgezonden naar oorlogen en vluchtelingenkampen, variërend van Irak, Soedan, Noord-Korea tot Tadzjikistan. Ze was nog lang niet klaar met haar missie, zo vindt ze zelf. Haar beste vriendin Maria van der Reep vertelde mij: “Haar koffertje stond altijd klaar”. In maart 2002 overleed Corrie Baas aan een verwaarloosde longontsteking. Ze werd pas een aantal dagen na haar overlijden door de politie gevonden. Corrie Baas werd maar 57 jaar.

Leestip

Maria van der Reep, haar vriendin, herinnert zich Corrie als een fantastische vrouw, gedreven om mensen in uiterste nood te helpen vanuit haar kennis, maar vooral ook vanuit haar hart. Ter nagedachtenis aan haar vriendin verwerkte Maria de reisverhalen en ervaringen van Corrie Baas in de roman “De blauwe spiegel” (Heemskerk, 2006).

De nalatenschap van Corrie Baas leeft ook voort in de Stichting Kicoba, -Kinderen Corrie Baas-, die ze 3 weken voor haar dood oprichtte, opdat haar werk zou voortleven. Die tekst staat ook op haar grasteen, zie de foto hierna.  Meer weten over deze stichting kan hier: www.kicoba.nl